بسیط دوشونجه‌نین قایناغی بسیط یاشاییش‌دیر. بو کیمی یاشاییش اصلینده کند محیطینه عایددیر. آنجاق شهرلرده و حتی بؤیوک شهرلرده ده بیر کندلی کیمی یاشایان چوخدور. اگر سن یوخودان ال تئلفونونون زنگینه دئییل، ساعاتینین زنگینه دئییل، خوروز بانینا اویانیرسان، هئچ سنین خوروزون اولماسا دا، کند حیاتینی یاشاییرسان. اونون-چون ده سؤزلرینده مدرن اشیالارین یئرینی کند اشیالاری توتور. شاعر اولسان دا ائله بئله. سئوگی‌دن دانیشیرسان‌سا سئوگیلینی کجاوه‌ده، بولاق باشیندا، یاشماقلی، الی خینالی بیر اوتانجاق قیز کیمی دانیشاجاقسان. اونون طیاره‌یه مینیب، آزاد بیر قوش کیمی سئودییی هر هانسی یئره اوچا بیلمه‌یینی دوشونه بیلمییه‌جکسن. یئمک یئینده اریشته آشی، قووورما، نئهره کره‌سی و بو کیمی یئمه‌لی‌لرین اولور. ماکارون یئمیرسن، پیتزا یئمیرسن، پپسی‌دن سؤز آچمیرسان و … . بئله بیر شاعرسن سه، ایش یئرین زاوود، گؤی دلن‌لره یئرلشن شرکت‌لر دئییل، بوغدا تارلاسی، آلما باغی و …دیر. اسماعیل اولکر ده بو حیاتی ترنم ائدیر. اونون شعری مدرن حیاتین چارپاشیق‌لیغینی عکس ائتدیره بیلمیر. سؤزجوکلری اساسا کند جمعیتینه عایددیر، شعرینین مؤوضوع‌لاری دا هکذا. ائله اونون‌چون ده چوخو کهنه و تکراری مؤوضوع‌لاردیر. شعرینین فورماسی، عمومیتله سربست شعیر اولماسینا رغما، بایاغی‌دیر. هله قافیهلی شعیرلری قالسین بیر یانا. سانکی شاعر اؤزو ده بیلیر بونو:
من
«قدیم کیشیلردن» بیر «یئنی»سی
«ردیف»
«قافیه»
و
«سس» اری‌‌‌‌‌‌‌‌‌یم!
بیر سالخیم … ص۱۱۷
سربست شعرین بایاغی‌‌لیغی اونون دیلینین، استئتیکاسینین و مؤوضوع‌‌لارینین بایاغی‌‌لیغیندان آسیلی‌‌دیر. اولکرین شعری ده بو خسته‌‌لیک‌‌لره معروض‌‌دور. اونون شعرینده حنا/ پندیر چؤره‌‌ک/ ایلخی/ دولاب/ کوزه/ اؤکوز/ گوزه‌‌م کئچه-سی/ قونداق/ تارلا/ زاققوم آغاجی/ یوماق اییرمک/ خرمن سووورماق/ دیرمیق/ کیمی سؤزجوکلر، عاشیقلری آغلار قویان فلک!، سئودا … ص ۸ـ سیرغان، آی پارچاسی/ بویونباغین/ اولکر، همان، ص ۱۳ـ اؤزگورلویون/ قفسی/ زنجیری پارچالادیغی بیچیمده/ همان، ص ۵۵ـ اووچوسونو آغلادان مارال!، همان، ص ۷۰ـ اگیلمز بویون/ بوکولمه‌‌ز بئل، همان، ص ۷۷ـ بیر کهکشان/ منیم اوچون تلاشدا، همان، ص ۸۸ـ اینسان ملکدیر!، همان، ص ۹۷ـ کیمی مین ایللیک خیال، ایمک ایسته‌‌سم ده اییلمز بو بویون!، منی باشدان … ص ۱۰ـ ایش بئله گتیردی بو دؤنه!/ آلنیمیزین تری/ الیمیزین قاباریلا تارلا بسله‌‌دیک/ شاختا گلیب ووردو/ وورونجا دا سولدو!، همان، ص ۵۴ـ قوووشدورماق ائلچیسیییک آرخاداش!/ آیریلیغی آییرماغا گلمیشیک!، همان، ص ۷۲ـ کیمی یئنی‌‌لیک تانیمایان مؤوضوع‌‌لار، قاباریق شکیلده ایشله‌‌نیر.
همچنین کولتوروموزه و عمومی اینانج‌‌لاریمیزا قارشی دوراراق اولکرین شعرینده گه‌‌لن بعضی یانلیش‌‌لار دا وار:
دئمکلره باخما!
جهنمه بئله سنسیز گئدیلمیر!
باخما دئمکلره، باخما!
سنسیز ائدیلمیر کی، ائدیلمیر…
منی باشدان… ص۱۸
جهنمه گئتمک آرزی دیلک دئییل کی سئوگیلی‌نین اولماسینی شرط ائله‌یه‌سن. اصلینده گرهک سئوگیلی‌سیز جنته گئتمه‌یه‌سن.
یاخود:
… بولاندیریق‌لا دورو
فرق ائتمز
فرق ائتمه‌دییی کیمی اود ایله سو
قارایلا آغ
داغ ایله دره
فرق ائتمه‌دییی کیمی فرق ائتمز اؤلومله اولوم
هاوایلا سو
کهلیکله بالیق
فرق ائتمه‌دییی کیمی فرق ائتمز
قوووشماقلا ـ آیریلیق.
منی باشدان … صص ۶۴ و ۶۵
شعرین استه‌‌‌تیک آدلی بیر شئیدن فایدالانمادیغی حالدا، شاعر حیاتین هانکی دورومدا اولدوغونا لاقید اولاراق، تاریخ بویو انسان‌‌‌لارین خوشبخت حیات اوغروندا چالیشدیغیندان، جانیندان، مالیندان کئچدییینین سبب‌‌‌لریندن خبرسیزدیر سانکی. بو یانلیش باخیش، خسته‌‌‌لردن باشقا، یئددی میلیارد آدامین هئچ بیرینه عاید اولا بیلمز. اولکر بعضا بوندان دا آرتیق بودره‌‌‌ییر و بیزیم، بلکه ده بوتون خلق‌‌‌لرین کولتورونه، اینانجینا یابانچی بیر افاده ایله، ادبسیز اولاراق، ملتی بئله خطاب ائدیر:
سفئحلمه‌یین ملت!
سیز ده سئوین!
سیز ده دادین سئودانین دادینی!
منی باشدان… ص ۳۵
اولکرین شعرینده سؤزجوک‌‌‌‌لرین طالعی باشقا باخیمدان دا عینی‌‌‌‌دیر. اونون دفترلرینده سؤزون دانیشدیغیمیز اسکی حیاتی یامسیلایان سؤزجوکلردن علاوه، هم یانلیش سؤزجوکلر وار: چؤکولمک، بویور ص ۲۸ـ دؤیونن بوغدالار، دؤیولن بوغدالار یئرینه، همان، ص ۴۷ـ بوراخلانمیش، همان، ص ۱۴۱ـ شاهلانمیش آت، بیر سالخیم… ص ۹ـ ساچیق، همان، ص۸۰ـ گؤزه (بو سؤزجوک داغ‌‌‌‌لارین دؤشونده قوزئی یئرلرده جلوه‌‌‌‌له‌‌‌‌نن رطوبتلی چمنلیک‌‌‌‌لر معناسیندادیر؛ آمما اولکر دفعه‌‌‌‌لرله بولاق معناسیندا ایشله‌‌‌‌دیب اونو.)، سئودا … ص ۵۷ـ سیریمساتمیش، سیرینستمیش یئرینه، منی باشدان… ص۱۰ـ آزیجیق، آزاجیق یئرینه، همان، ص ۵۳ و …، هم دیلیمیزین فیقورونو ده‌‌‌‌ییشن استانبول تورکجه‌‌‌‌سینه عاید اولان سؤزجوکلر چوخ گؤرونور(ائله بیرآز دا بیله ـ بیله گؤرور بو ایشی. منی باشدان یارادانا کتابیندا بو میلین آرتماسینا شاهیدیک): بُویوت، سئودا … ص ۸۸ـ سونموش، همان، ص۱۰۰ـ اؤبور، همان، ص ۱۱۰ـ یوخسونلوق، منی باشدان … ص ۱ـ اُولاییم، همان، ص ۱۲ـ سارسماق، همان، ص ۲۳ـ هپ، همان، ص ۴۳ـ قارامسارلیق، همان، ص ۵۱ـ چیلدیریجی، همان، ص ۵۸ـ اسینله‌‌‌‌مک، همان، ص ۵۹ـ ویز گلمک و اولومسوزلوق، همان، ص ۶۷ـ جاییر ـ جاییر، همان، ص ۷۴٫
ترکیه‌‌‌‌‌‌‌‌نین ازمیر شهرینده اولارکن وطن حسرتی چکن شاعر:
ساعات،
بیر وطن آخشامی اولا…
بیر
وطن دریاسی قیراغیندا…
اؤزوموزدن
بیر بوساط!
اوزرینده
اؤز نغمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌لریمیزله اوخوشان
قاطار دورنالاریمیز
هئی‌ی‌ی‌ی…
بیر سالخیم … ص ۹۲
هئچ ائله بیل ترکیه‌‌‌‌‌لی سؤزجوکلری یابانچی بیلمیر. اؤزو ده او شاعر کی وطن سؤزو دیلیندن دوشمز. ائله فارسجا سؤزجوکلر ده گره‌‌‌‌‌کسیز اولاراق اولکرین شعرینده چوخ وار. بویور آددیم آت دولودور بئله ـ بئله یارامازلیق‌‌‌‌‌لارلا. آنجاق گونوموزه یاخینلاشدیقجا بو نقصان آرادان قالدیریلماقدادیر.
مقاله‌‌‌‌‌نین چوخ ایشین گؤرموشدوم کی اولکرین آداقلاریم آدلی سون شعیر کتابی ایشیق اوزو گؤردو. کتابی هوس‌‌‌‌‌له آراییب تاپدیم. آنجاق دوزون ایسته‌‌‌‌‌سه‌‌‌‌‌نیز کتابی گؤردوکده، الیم سویودو. هر شعرینی اوخودوقجا داها ماراقدان دوشدوم. یعنی کتابی چتینلیک‌‌‌‌‌له اوخویوب سونا چاتدیرا بیلدیم. بو کتابدا شاعر هر باخیمدان گئری‌‌‌‌‌لییه دوغرو یؤنلمکده‌‌‌‌‌دیر. بئش ـ آلتی صحیفه سربست شعری یامسیلایان شعیر کیمی‌‌‌‌‌لردن باشقا تمامیله قافیهلی، چوخو دا عروض اؤلچوسویله یازیلان کهنه و تکراری سؤزلردیر. بو کتابی اولکرین ایلک کتابی ایله توتوشدورساق اگر، بیر آز دیلین آخارلی‌‌‌‌‌لیغیندان باشقا، هئچ بیر اوستونلوک وئره بیلمه‌‌‌‌‌ریک اونا. بلکه ایلک کتابین مؤوضوع باخیمیندان اوستونلویو ده اولا بیلر. چونکو گونش تونقالی، یالقیز بیتگی‌‌‌‌‌ده انسانی و رئال حیات قاباریر. شاعر بو کتابدا انسان طالعینه لاقید دئییل؛ زحمت آدام‌‌‌‌‌لارینین سعادتی اونون اساس دیله‌‌‌‌‌یی‌‌‌‌‌دیر. حالبوکی آداقلاریم‌‌‌‌‌دا میللیت‌‌‌‌‌چی‌‌‌‌‌لیک، تورکلوک، شامانلیق سؤزو اساس توتولور. شاعر خبره بیر خیرداواتچی کیمی مین ایل گئرییه قاییدیب، هرده‌‌‌‌‌ن ملای رومی کیمی یاهو! چکیر(ص ۴۶)، هرده‌‌‌‌‌ن عالمی اسراره یول تاپیب، گؤرولمزلر گؤرور(ص ۷۱)، هرده‌‌‌‌‌ن شیخ صنعان کیمی دونقوز اوتاریر(ص ۶۳)، یئری گلدیکده نوحه یازیر(ص ۱۶)، اؤیودلرینی کسین‌‌‌‌‌لشدیرمک اوچون ده فتوا وئریر(ص ۱۹). همچنین اولکرین دیگر کتاب‌‌‌‌‌لارینا عاید دئدیییم نقصان‌‌‌‌‌لار، بو کتابدا دا گؤرونور. قافیه یانلیش‌‌‌‌‌لیغی، بایاغی خیال، کند معیشتینی عکس ائتدیره‌‌‌‌‌ن کولتور، سؤزجوکلر و …
بنا بر توصیف جرارد مانلی هاپکینز، آثار ادبی «خارق عادت و بدیع و موجز و غریب» هستند.
آمما اولکرین شعرینده نه خاریقه‌‌‌‌‌لیک وار، نه بدیعی‌‌‌‌‌لیک(تصویر و خیال بایاغی و تکراری‌‌‌‌‌دیر)، نه ایجاز، نه ده غریب-لیک( شعیرلر تمامیله بیر بیرینه بنز‌‌‌‌‌ه‌‌‌‌‌ییرلر. اونلارین مستقل حقیقتی، مستقل کاراکتری یوخدور).
اولکرین کتاب‌‌‌‌‌لاریندا قافیه یانلیش‌‌‌‌‌لیغی شعیرلرینین چوخوندا گؤرونور: یازیسیندان، سیزیسیندان، کوزه‌‌‌‌‌سیندن، قاداسیندان، تزه‌‌‌‌‌سیندن، قوزوسوندان سؤزجوکلری بیر شعرین قافیه سؤزجوکلری اولا بیلمز. رَوی حرفی بو سؤزجوک‌‌‌‌‌لرده عینی دئییل. بونلارین سونوندا گلن شکیلچی‌‌‌‌‌لری گؤتورسک اگر، یازی، سیزی، کوزه، قادا، تزه، قوزو سؤزجوکلری قالاجاق. بو سؤزجوکلردن یالنیز یازی و سیزی سؤزجوکلری بیر یئرده قافیه کیمی ایشله‌‌‌‌‌نه بیلر. ائله دیلیمیزین قایدالارینا اساسا، شکیلچی‌‌‌‌‌لرده گلن صائت‌‌‌‌‌لر فرقلی اولوب و نهایتده اونلار دا عینی شکیلده یازیلیب، اوخونمورلار. سئودا … صص ۲۲ و ۲۳٫ همچنین سئچریک، بیچریک، کئچریک، کؤچریک، سئوریک، کؤچریک، بوکریک، چکریک، سؤکریک، تؤکریک، سؤکریک سؤزجوک‌‌‌‌‌لرینده هم قافیه سؤزجوکونون سونونجو اصلی حرفی(روی حرفی) فرقلی حرفلر(چ، چ، چ، چ، و، چ، ک، ک، ک، ک، ک)دیر، هم عینی حرفلری اولان سؤزجوک‌‌‌‌‌لرده ده، قافیه عیب‌‌‌‌‌لریندن ساییلان اقوا(قیسا صائت‌‌‌‌‌لرین قافیه هجاسیندا فرقلی اولماسی) عیبی وار، هم ده قافیه سؤزجوکلری ایکی یئرده (کؤچریک، کؤچریک، سؤکریک، سؤکریک) تکرار اولوبدور. سئودا … صص ۷۷ و ۷۸٫ بو کیمی سهولر، اولکرین ایلک دفترلریندن واز کئچسک بئله، اونون ایکی سونونونجو دفترینده(منی باشدان یارادانا و آداقلاریم)دا دا بول ـ بول گؤرسه‌‌‌‌‌نیر. ایندی شاعر جناب‌‌‌‌‌لارینین بو «کلاسیک آغیرلیقلی»(باخ: آداقلاریم‌‌‌‌‌دا عنوان صحیفه‌‌‌‌‌سینه) ادعاسینی نئجه یوزمالی‌‌‌‌‌ییق، بیلمیرم.
اولکرین شعیر دفترلری هر شئیدن آرتیق ایکی محورده فورمالاشیر: سئوگی سؤزو، ملیتچیلیک. سئودا یولدایمیش سئوگی سؤزونون رنگارنگ چیخیش‌‌‌‌‌لار یئری، سئوگی بیان‌‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌سی‌‌‌‌‌دیر. بو کتابدا ماراق دوغوران صمیمی و گؤزهل شعیرلر وار. بعضا صنعی‌‌‌‌‌لیک ده وار سئوگی شعیرلرینده، آنجاق اوستونلوک صمیمی‌‌‌‌‌لیکده‌‌‌‌‌دیر. کتابدا، اولکرین دیگر کتاب‌‌‌‌‌لاری کیمی، ابهامدان، مرکب باخیشدان خبر یوخدور. معنالار آچیق آشکار، قطعی و یگانه‌‌‌‌‌دیر:
با مدل ارتباطی یاکوبسن به تمامی موافق نیستم. چرا که ایجاد ارتباط کامل میان فرستنده و گیرنده‌‌‌‌‌ی پیام، متن را یک‌‌‌‌‌بعدی و تک‌‌‌‌‌معنایی می‌‌‌‌‌کند.
یوزوما یئر یوخ، شاعر هر یئرده دوروب سنین یانیندا. سنینله دانیشان، شعیر دئییل، شاعردیر. حالبو کی ابهام شعرین استئتیکاسینی، هیبتینی گوجلندیریر، سنی اسرارآمیز بیر فضادا، ترددود ایچینده، قورخویا و لذته ساری یؤنلدیر:
ساختار زیباشناختی به وسیله یک ابهام نظام‌‌‌‌‌مند بر مخاطب تاثیر می‌‌‌‌‌گذارد.
بونونلا بئله، ایچدن‌‌‌‌‌لیک و گوجلو عاطفه بیر آز مرکب‌‌‌‌‌لیک و ابهامین بوش یئرین دولدورور:
چای دمله‌‌‌‌‌‌‌‌‌دیم
کیشی شاعرجه‌‌‌‌‌‌‌‌‌سینه!
داغ نفسیندن،
کهلیک سسیندن عطیر آلمیش
اوت آرتیردیم.
اوخودوم
«کوچه»لی
«یار»لی ماهنیلاردان
ـ آغیز
آغیز
دونیانین دوز اورتاسیندا اولان
آرمود آغاجیمین آلتینی
سولادیم!
گلمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌دین!
سونرا
آخشام خوسانلاشدی آشینا آشینا…
یالقیزلیق
قارانلیق چیراغینی
توتاراق قاری دوداغینا
یاخینلاشدی
ـبیر آرخایینلیق کامانی آتاراق
قاشینا…ـ
ایچیمی
یاندیردیم!
چنه‌‌‌‌‌‌‌‌‌می
دیزیمی
قولومو
اوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌ییمین اوجاغینا قالادیم!
گلمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌دین!
… بئش بارماغیمی قالدیردیم
گؤیو گتیردیم اولدوزلارییلا!
سرپدیم قارانلیق عالمین
دولاما یوللارینا
گلمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌دین!
چای
سویودو!
کهلیک
اویودو!
سو
قورودو،
آرمود آغاجی سولدو!
…
دیشیسی ایتمیش
کیشی بیر قورد کیمی
اولادیم!
سن
گلمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌دین!
سئودا … صص ۷۹ ـ ۸۲
منجه، اختصارلا وئردیییم بو شعیر، اولکرین ان صمیمی، عاطفه‌‌‌‌‌‌سی جوشغون و گؤزهل سئوگی شعری‌‌‌‌‌‌دیر. بیر آز مرکب دویغولار دا شعرین داماریندا دولانیر. شاعر بو شعیرده هر شئیی باشاریب. ان درین و کؤوره‌‌‌‌‌‌ک دویغولارینی اوخوجوسونا آشیلایا بیلیب. دیل‌‌‌‌‌‌لر ازبری ماهنیمیزا سؤیکنه‌‌‌‌‌‌ره‌‌‌‌‌‌ک، «یار بیزه قوناق گله‌‌‌‌‌‌جک»ی دوشونوب، «کوچه‌‌‌‌‌‌لره سو» دئییل، قارانلیقدا «یار گلنده»، ایشیق اولسون دئیه، یولونا اولدوز سپیر. شاعر اؤز روحی گرگین‌‌‌‌‌‌لییینی و هیجان-لارینی، اوخوجوسوندان علاوه طبیعته ده آشیلاییر. سانکی طبیعت ده شاعر کیمی تلاطم ایچینده یول گؤزله‌‌‌‌‌‌ییر. کیمینسه گلمه‌‌‌‌‌‌یینی اومور. ائله کی گلمییه‌‌‌‌‌‌جه‌‌‌‌‌‌یینه اینانیر، چای سویویور، کهلیک اویویور، سو قورویور، آرمود آغاجی ایسه سولور. نیما یوشیج‌‌‌‌‌‌ین هست شب شعری اوخوجونون ادبی یادداشیندا جانلانیر بیردن بیره. اولکر ده نیما کیمی اؤز کدرینی طبیعت ایله پایلاشیر. اونون کدری، انتظاری، سئوگیلی‌‌‌‌‌‌سی‌‌‌‌‌‌نین گلمه‌‌‌‌‌‌مک احتمالیندان دوغان قورخوسو، طبیعتین کدرینه، انتظارینا، قورخوسونا چئوریلیر. بلکه ده هئچ شاعر دئییل، بو طبیعت‌‌‌‌‌‌دیر کی شاعرین دیلی‌‌‌‌‌‌له دانیشیر، شاعر ایله دانیشیر، و اؤز ایچینده دالغالانان قورخونج احوالاتی یؤنلدیر اونا دوغرو. سونوجدا انتظار یئرین وئریر امیدسیزلییه؛ یئره گؤیه سیغماز بیر درد جالانیر شاعرین اوستونه. بو دردی سؤیله‌‌‌‌‌‌مه‌‌‌‌‌‌یه انسان دیلینی عاجز گؤرور شاعر. یالنیز بیر قورد کیمی اولاماق گرهک؛ یوخسا سؤز لاییقینجه سؤیله‌‌‌‌‌‌نه بیلمییه‌‌‌‌‌‌جک. اولاییر دا.
بو کیمی صمیمی‌‌‌‌‌‌لییی و گؤزه‌‌‌‌‌‌للییی سئودا یولدایمیش‌‌‌‌‌‌دا، تیکه ـ تیکه چوخ گؤرمک اولور. ملی مساله‌‌‌‌‌‌سینه گلدیکده، آمما فرقلی داورانیش‌‌‌‌‌‌لارلا قارشیلانیریق. بیر یاندان طبیعی بیر حق اولاراق بو ایستک‌‌‌‌‌‌دن سؤز گئدیر. شاعر آنا دیلینی، دوغما یوردونو، بو دیلین و یوردون گؤزه‌‌‌‌‌‌للیک‌‌‌‌‌‌لرینی، قابلیت‌‌‌‌‌‌لرینی، اونلارا عاید پروبلم‌‌‌‌‌‌لری، چتین‌‌‌‌‌‌لیک‌‌‌‌‌‌لری، گرهک-سیزلیک‌‌‌‌‌‌لری، دویوب، شعرینده سسلندیریر:
بولودلاری چتریم
اولدوزلاری یورقانیم
گؤللری گوزگوم
بیتگیلری
عطیریم …
بویور … ص ۷۷
همچنین:
«وطن» تییییییر چکیر
یئرین درینلیکلریندن ایلدیریملارا قدر
کوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیمدن!
بیر اوووج آغری کیمی چنگ اولور اللریمده
«ملتیم»
ایتیر گؤزلریم کیمی
آخیجی سؤزلری بولودلارین…
اریییر پنجره‌‌‌‌‌‌‌‌‌لرده
بیرر
بیرر
اریییر ایشیقلار…
محو اولان کیمی بؤیوک بیر خیالدا وارلیغیم…
و
یاغیش
یاواش
یاواش
چیله‌‌‌‌‌‌‌‌‌ییر…
بیر سالخیم …. ص ۲۳
شاعر کیمسه‌‌‌‌‌‌‌نین کیملییینه توخونمادان، وطنینین، ملتینین آجی‌‌‌‌‌‌‌لارینی دانیشیر، طبیعت‌‌‌‌‌‌‌له پایلاشدیغی کدرینی دانیشیر. بو ساغلام و طبیعی طلب‌‌‌‌‌‌‌لر عمومیتله اولکرین ایلک دفترلرینده گؤرونور. اونون سونکو دفترلرینده آشیری ملیتچیلیک وار. شاعر منطق عالمینه سیغمایان هیجان‌‌‌‌‌‌‌لارلا، غضب‌‌‌‌‌‌‌لرین سؤیله‌‌‌‌‌‌‌ییر سانکی. آشاغیدا وئریلهن اؤرنکده، ادبسیزجه داوراناراق، اؤزونون «تورکچو»، «آذربایجانچی» اولماماسینی یالان ـ یالان، بو سؤزلرله ثبوت ائله‌‌‌‌‌‌‌مک ایسته-ییر:
من،
چیلخا تورکم
گئده!
تئیخا آذربایجانام!
سئودا … ص ۹۴
بو باخیش نهایتده اولکری او مقامه چاتدیریر کی تورپاق قایغیسی چکن کیمسه، هر کیم اولسا دا، هر نه ائتسه ده، دوستوموزدور، بیزدن‌‌‌‌‌‌‌‌‌دیر، دئسین:
بیزدن اولماق ایسترسن
نه ائدیرسن، ائت!
آنجاق
تورپاغینا
بویونجا بایراغینی
تیک
گئت!
منی … ص ۲۶
یاخود:
اورتادا بیر سئچیم یوخ
یا «مانقورد»سان یا «بوزقورد»
همان، ص ۶۸
وئریلهن اؤرنک‌‌‌‌‌‌‌‌لر هئچ مسلکه، هئچ انسانی دوشونجه‌‌‌‌‌‌‌‌یه اویغون اولا بیلمز. بونو یالنیز پان تفکرلرده ـایستر فارس اولسون، ایستر عرب اولسون، ایستر تورک‌‌‌‌‌‌‌‌ـ آراییب تاپا بیلریک. بو سؤزلری سؤیله‌‌‌‌‌‌‌‌ین کیمسه، اؤزونه دوشمن ساندیغی شووینیست‌‌‌‌‌‌‌‌لرین سؤزون تکرار ائدیر؛ ائله اونا گؤره ده شووینیزمی پیسله‌‌‌‌‌‌‌‌مه‌‌‌‌‌‌‌‌یی بیر آز گولونج اولور. وطن غیرتی، دیل قایغیسی هر آذربایجانلی وطنداشین بورجودور. بورجوموزو اؤده‌‌‌‌‌‌‌‌مه‌‌‌‌‌‌‌‌لیییک، بونا سؤز یوخ، آمما یولون دا باجارمالیییق. یئره ـ گؤیه یامان دئمک، اؤزونو دیگر خلق‌‌‌‌‌‌‌‌لردن اوستون بیلمک، یانیلماق دئییل بس نه‌‌‌‌‌‌‌‌دیر؟